کتاب نما

پسرنویسنده: فلوریان زلر مترجم: ساناز فلاح فردتهران - نشر قطره - چاپ ۲ - ۱۳۹۷تعداد صفحات: ۱۰۷فلوریان زلر یکی از برجسته ترین نمایشنامه نویسان معاصر فرانسه است که علیرغم جوانی خود (متولد ۱۹۷۹) موفق به کسب جوایز معتبری در عرصۀ ادبیات نمایشی از جمله جایزۀ مولیر و جایزۀ انترالیه شده است. مشهورترین آثار او تریلوژی «پدر، مادر، پسر» است که موضوع آنها حول محور خانواده و ارتباطات مابین همخون ها می چرخد. در نمایشنامۀ «پسر» زلر مشخصاً به آثار سوء طلاق در خانواده و به ویژه بر فرزندان می پردازد. والدینی که خود با وجود داشتن فرزند، طلاق و جدایی را تجربه کرده اند با این متن ارتباط ویژه ای برقرار خواهند کرد. متن چند لایه و از جنس روان داستان بوده و زلر توفیق یافته است که این لایه های گوناگون را به طرزی حساب شده و باورپذیر بر یکدیگر بچیند و با مخاطب خود ارتباط لازم را برقرار کند. نویسنده موفق شده که هم ایجاز را رعایت کند و هم آنچه را که برای پرداخت داستان و به سرانجام رساندن آن لازم است ساخته و پرداخته به مخاطبین خود تحویل دهد. مترجم این اثر؛ ساناز فلاح فرد نیز مترجمی است جوان (متولد ۱۳۶۲) که سابق بر این نمایشنامه های دیگری از زلر از جمله دو بخش دیگر از همین تریلوژی «پدر» و «مادر»، همچنین «یک ساعت آرامش» را ترجمه و منتشر نموده است. این مترجم در روند کاری خود بر آثار مربوط به ادبیات نمایشی فرانسه تمرکز دارد و تا کنون آثار بسیاری را در این زمینه ترجمه و منتشر کرده است. با توجه به سابقۀ پر کار فلاح فرد در این موضوع و بهره بردن از تجارب پیشین، این مترجم در برگردان نمایشنامۀ «پسر» موفق شده تا سادگی زبان معاصر زلر را در زبان فارسی نیز متجلی سازد و ساختار سهل گفتار معاصر نمایشنامۀ مبدأ را در زبان مقصد کتاب نما...ادامه مطلب

سفر به دور اتاقمنویسنده: اگزویه دو مستر مترجم: احمد پرهیزیتهران - نشر ماهی - چاپ ۸ - ۱۴۰۲تعداد صفحات: ۱۲۳اگزویه دو مستر نویسنده و نقاش قرون هجدهم و نوزدهم در فرانسه است. قلمی منحصر به فرد که خاص خود اوست و نوآوری هایی در رمان نویسی دارد. دو مستر پس از دوئل با افسری ایتالیایی در یک پادگان که به کشته شدن حریف او انجامید، محکوم به چهل و دو روز حبس خانگی در اتاق خانۀ خودش می شود. مجازات کنندگان غافل از این بودند که به قول خود او موشی را به انبار گندم تبعید کرده اند. نویسنده ای که ابزار کارش تخیل اوست می تواند به راحتی چهل و دو روز را آنچنان بر سمند خیال خود بتازد و مرزهای جهان ها را درنوردد که این مدت برای او به قدر ساعتی به طول نینجامد. نویسنده در این اثر، توسن سرکش تخیل را در میدان اتاق شخصی خود که در آن محبوس شده در می جهاند و نشان می دهد که قوۀ تصور و خیال آدمی چه نیروها و امکانات شگفت انگیزی که ندارد. خود نویسنده دربارۀ اثر خود چنین می نویسد: «من به اطراف و اکناف اتاقم سفری کردم که چهل و دو روز به طول انجامید. مشاهدات جالبی داشتم و حظّ مدامی که طی مسیر بردم مرا بر آن داشت تا آن را در دسترس عموم قرار دهم. آدمی از سفر به دور اتاق خود لذتی می برد که از حسادت آزارندۀ مردمان در امان است و برای دست یافتن بدان حاجت به هیچ مال و ثروتی نیست.» این کتاب در قالب زندگی نامۀ خودنوشت (اتوبیوگرافی) نوشته شده و ادیسه ای کمیک به سبک و سیاق آثار لارنس استرن است که خبر از آغاز جنبش رمانتیسم در جهان ادبیات می دهد. دو مستر رمان «سفر به دور اتاقم» را در سال ۱۷۹۴ منتشر کرد و نویسندگان نامدار بسیاری آن را یکی از شاهکارهای ادبیات جهان به شمار می آورند.سطرهایی از کتاب:بزرگ ترین هنر انسان نابغه این است کتاب نما...ادامه مطلب

یکشنبه ای دوست داشتنی برای کروکوئرنویسنده: تنسی ویلیامز مترجم: وحید عمرانیتهران - نشر افراز - چاپ ۱ - ۱۴۰۲تنسی ویلیامز در عرصۀ ادبیات نمایشی از جایگاه ویژه ای برخوردار است به گونه ای که حتی برخی از منتقدان برجستۀ جهان او را غول نمایشنامه نویسی قرن بیستم و یکی از تأثیرگذارترین نویسندگان معاصر در ادبیات آمریکا قلمداد کرده اند، چنان که در سال ۱۹۵۵.م موفق شد با نمایشنامۀ «گربه روی شیروانی داغ» برندۀ دومین جایزۀ بزرگ ادبی جهان بعد از نوبل یعنی جایزۀ پولیتزر شود. او از اواخر دهۀ چهل میلادی نمایشنامه هایش را عرضه کرد و شانس آن را داشت که در همان آغاز کار شناخته و مطرح شود. دلیل این موفقیت را در خود نمایشنامه ها می توان جست و جو کرد. ویلیامز در نخستین متن های نمایشی اش انسان هایی را به عنوان شخصیت های اصلی به دنیای تئاتر وارد کرد که بسیاری از نمایشنامه نویسان هم دوران او جرأتش را نداشتند، زیرا گمان می کردند تماشاگران آمریکایی که معمولاً از طبقۀ متوسط و حتی مرفه بودند، رغبتی به تماشای زندگی آن اشخاص نشان نخواهند داد. او با جسارت ها و ساختارشکنی هایی که در این عرصه از خود بروز داد موفق شد تا خون تازه ای را در رگ های تئاتر آمریکا تزریق کند و در بسیاری از موارد یک سر و گردن بالاتر از دیگران قرار گیرد. نمایشنامۀ «یکشنبه ای دوست داشتنی برای کروکوئر» توسط وحید عمرانی؛ از اعضای کانون جهانی منتقدان تئاتر برای اولین بار به زبان فارسی ترجمه و توسط نشر افراز منتشر شده است. ویلیامز در این نمایشنامه ماجرای دو دختر جوان را روایت می کند که در آپارتمانی اجاره ای در شهر سنت لوئیس ایالت میزوری آمریکا زندگی می کنند. ماجرا در اواخر دهۀ سی میلادی اتفاق می افتد، ماجرایی که مضمون هایی از قبیل تحولات و آرزوه کتاب نما...ادامه مطلب

هراکلسنویسنده: اوریپیدمترجم: دکتر غلامرضا شهبازیتهران - نشر بیدگل - چاپ ۱ - ۱۴۰۲نمایشنامۀ «هراکلس» یک تراژدی آتنی است که نخستین بار حدود سال چهارصد و شانزده پیش از میلاد بر صحنه رفته است. هنگامی که هراکلس در جهان زیرین در حال انجام دادن کارهای مردافکن خویش است، لیکوس؛ غاصب تاج و تخت تبای، پدر، همسر و فرزندان او را به مرگ محکوم می‌کند. هراکلس به موقع برای نجات آنان از راه می‌رسد، اما این سرآغاز دردهای بی پایان بزرگ‌ترین پهلوان یونانیان است. هراکلس اوریپید، نمایشنامه‌ای غیر معمول، تأثیرگذار و آکنده از دردهای انسانی است. اوریپید در این درام، ضمن برخورد نوآورانه با اسطوره، ساختاری بنا می‌کند که جسورانه و مثال زدنی است. دکتر شهبازی در ترجمۀ خود از لحنی کلاسیک و متناسب با دوره و فضای مربوط به نمایشنامه به درستی استفاده کرده و ترجمه‌ای منقّح، یکدست و خوش‌خوان را از این اثر ارائه کرده است که خواندن آن به ویژه برای اهالی تئاتر و ادبیات نمایشی نه تنها خالی از لطف نیست، بلکه لازم است. ایشان هفت نمایشنامۀ دیگر از آثار کلاسیک یونان باستان را نیز در همین نشر بیدگل منتشر کرده که خواندن آنها را به علاقه‌مندان نمایش توصیه می‌کنم.سطرهایی از کتاب:تسیوس: بیا مرد بی نوا! به قدر کافی اشک ریخته‌ای!هراکلس: یارای آن ندارم! دست ها و پاهایم نمی‌جنبند. نمی‌توانم از اینجا بروم.تسیوس: آری، هراکلس. تیره‌بختی حتی بر نیرومندان هم چیره می‌شود.هراکلس: کاش هم‌اکنون همین جا بدل به صخره‌ای می‌شدم و تمامی مصائبم را از یاد می‌بردم.تسیوس: بیا، بس است! دستت را به دوستی که یاریگر است بده!هراکلس: اما مراقب باش! من نباید بگذارم این خون کشتار به جامه‌های تو برسد.تسیوس: بگذار برسد، هراکلس. پریشانی به خود راه مده، من نگران کتاب نما...ادامه مطلب

پروین دختر ساساننویسنده: صادق هدایتتهران - نشر امیرکبیر - چاپ ۳ - ۱۳۴۲صادق هدایت بزرگ ترین داستان نویس معاصر ایران در این نمایشنامۀ سه پرده ای شکست ایرانیان مقابل اعراب مسلمان در حدود چهارده قرن پیش را به تصویر می کشد. شکستی که متعاقب آن تمامی کتابهای کهن ایران توسط مهاجمان وحشی سوزانده می شود، دختران به اسارت و کنیزی برده می شوند، مردان کشته می شوند و هنر و فرهنگ در مقابل توحش و شهوت پابرهنگانی تشنۀ جاه و قدرت به بهانۀ آوردن آیین جدید، رخ در نقاب خاک می کشد و به قول فردوسی بزرگ عبارت «هنر خوار شد جادویی ارجمند» به منصۀ ظهور می رسد. نمایشنامه ای است دردناک و سرتاسر مشحون حقایقی از پیامدهای حملۀ بنیان کن اعراب به مهد و فرهنگ و تاریخ جهان که هنوز که هنوز است پس از بیش از هزار و سیصد سال آثار شوم آن همچنان در این خاک پر زر ادامه دارد و مردمانش همچنان دچار همان عذاب هایی هستند که در بدو ورود این مهاجمان از آنها کشیدند. حس ایران دوستی و تفکرات وطن پرستی هدایت در این نمایشنامه در اوج است و جا به جا خود را می نمایاند. سطرهایی از کتاب:تازی ها را تنها چیزی که پیروزمند می کند کیش آنهاست که برایش شمشیر می زنند. سرداران آنها گفته اند اگر بکشید یا کشته بشوید می روید به بهشت، پس از آن هوا و هوس آنهاست برای به چنگ آوردن زنان ایرانی، پول و خوشی ها. از چپو و کشتار هیچ باکی ندارند و بهشت را روی زمین دیدند این مردمانی که زیر آفتاب سوزان عربستان سوای سوسمار و خرما چیزی دیگری گیرشان نمی آمد، همۀ خوشی ها را در ایران چشیدند، مرز و بوم آبادی ها و کشتزارها را ویران کردند. سراها بارگاه های شاهنشاهی همه بیغوله و پناهگاه جغد و بوم شد. آتشکده ها را با خاک یکسان کردند. همۀ نامه های ما را سوزانیدند چون از کتاب نما...ادامه مطلب

پاندای بزرگ و اژدهای کوچکنویسنده: جیمز نوربریترجمه: نازنین فیروزیتهران - نشر میلکان - چاپ ۱۵ - ۱۴۰۱تعداد صفحات: ۱۶۰نویسنده این کتاب را تقدیم به تمام کسانی کرده است که گم شده اند. او در توضیح دلیل نوشتن این کتاب چنین آورده است: «چند وقت پیش که شرایط خوبی نداشتم، اتفاقی در یک کتابفروشی کتاب های دست دوم به کتابی دربارۀ آیین بودایی برخوردم. محتوایش برای جذاب بود و شروع کردم به بررسی عمیق تر معنویت و مراقبه. هر چه بیشتر یاد گرفتم، بیشتر متوجه شدم که نیازی نیست بردۀ افکار منفی ام باشم. بعد از کشف چیزی که تا این اندازه شادی ام را افزون کرد، بیشتر مصمم شدم به دیگران کمک کنم. به انجمن خیریه ای پیوستم و با افرادی هم صحبت شدم که برای رهایی از تنهایی، اضطراب و افسردگی تماس می گرفتند. میزان رنج بشر واقعاً شوکه ام کرد و به من انگیزه داد تا گروه حمایتی کوچکی برای محله ام راه اندازی کنم، ولی با آمدن بیماری کرونا این برنامه ها متوقف شد. بنابراین تصمیم گرفتم به جای آن نقاشی بکشم تا به روش های ساده و قابل دسترس، این ایده های تحول آفرین قدرتمند را به مردم منتقل کنم. در ابتدا اصلاً نمی دانستم که چقدر موفق خواهد بود، ولی افرادی از فرهنگ ها، ادیان، کشورها و گروه های سنی مختلف با من تماس گرفتند و گفتند که چقدر نقاشی های من در دوران سخت به آنها کمک کرده است. من تمام نقاشی ها را با جان و دل کشیده ام و فکر می کنم به همین دلیل است که آنها با مردم حرف می زنند؛ در تک تکشان تکه ای کوچک از روح من هست.»نویسنده در این کتاب هر نقاشی اش را با جمله ای کوتاه و پرمفهوم که بیشتر گرفته شده از افکار عرفانی بودایی است در قالب گفت و گوی یک خرس پاندا با اژدهایی کوچک که در سفری طولانی همراه یکدیگر شده اند بیان می کند و د کتاب نما...ادامه مطلب

خال گل سرخنویسنده: تنسی ویلیامزمترجم: مرجان بخت‌مینوتهران - نشر مینو - چاپ ۹ - ۱۴۰۱تعداد صفحات: ۱۴۴شخصیت محوری این نمایشنامه؛ سرافینا دله‌رز زنی میانسال و خیاط است که تمامی آمال و زندگانی‌اش را در عشق به شوهرش خلاصه کرده است. او جانش را به جان شوهرش بسته و تمامی دلخوشی و رویاهای زندگی‌اش را در وجود او می‌بیند. شوهری که از دست می‌رود و موجب پریشان احوالی شدید سرافینا و افسردگی و انزوای سه ساله او می‌شود. اما همه چیز از وقتی بدتر می‌شود که در می‌یابد شوهرش به او خیانت می‌کرده است. تنسی ویلیامز در این اثر یک زن آتشین مزاج ایتالیایی را با تمامی ویژگی‌های عالم زنانه همچون نقاشی ماهر ترسیم می‌کند و از جامعه ایتالیایی‌های مهاجر به آمریکا نیز تصویر نسبتاً واضحی را ارائه می‌دهد. اثری بسیار دراماتیک و سرشار از مسائل انسانی‌ست و ویلیامز با این نمایشنامه موفق به بردن جایزه تونی شد. مرجان بخت‌مینو ترجمه‌ای با جملاتی کتابی و خشک از این اثر ارائه داده است. به گمانم خود ایشان با صحنه تئاتر و هنر نمایش اندکی بیگانه باشد وگرنه کسی که خود بازیگری یا کارگردانی تئاتر را از نزدیک لمس و تجربه کرده باشد می‌داند که چگونه می‌باید دیالوگ‌ها را در دهان بازیگران جا داد و از چم و خم گفتگوهای محاوره‌ای به خوبی آگاهی دارد، خصیصه‌ای که متأسفانه در این ترجمه دیده نمی‌شود. واژه‌ها صیقل نخورده‌اند و به خشکی همانند جملات کتاب‌های علمی ترجمه شده‌اند.سطرهایی از کتاب:سرافینا: [خطاب به مجسمه مریم مقدس] حالا گوش کن، خانم! این خانه کوچک را کف دستت گرفتی و در هم شکستی! این خانه کوچک را شکستی مثل اینکه پرنده‌ای را با دستانت پَر می‌کَنی. برای اینکه از سرافینا متنفری؟ سرافینا که عاشقت بود! نه، نه، نه، چیزی نگو! حرفت را با کتاب نما...ادامه مطلب

هراکلسنویسنده: اوریپیدمترجم: دکتر غلامرضا شهبازیتهران - نشر بیدگل - چاپ 1 - 1402نمایشنامۀ «هراکلس» یک تراژدی آتنی است که نخستین بار حدود سال چهارصد و شانزده پیش از میلاد بر صحنه رفته است. هنگامی که هراکلس در جهان زیرین در حال انجام دادن کارهای مردافکن خویش است، لیکوس؛ غاصب تاج و تخت تبای، پدر، همسر و فرزندان او را به مرگ محکوم می‌کند. هراکلس به موقع برای نجات آنان از راه می‌رسد، اما این سرآغاز دردهای بی پایان بزرگ‌ترین پهلوان یونانیان است. هراکلس اوریپید، نمایشنامه‌ای غیر معمول، تأثیرگذار و آکنده از دردهای انسانی است. اوریپید در این درام، ضمن برخورد نوآورانه با اسطوره، ساختاری بنا می‌کند که جسورانه و مثال زدنی است. دکتر شهبازی در ترجمۀ خود از لحنی کلاسیک و متناسب با دوره و فضای مربوط به نمایشنامه به درستی استفاده کرده و ترجمه‌ای منقّح، یکدست و خوش‌خوان را از این اثر ارائه کرده است که خواندن آن به ویژه برای اهالی تئاتر و ادبیات نمایشی نه تنها خالی از لطف نیست، بلکه لازم است. ایشان هفت نمایشنامۀ دیگر از آثار کلاسیک یونان باستان را نیز در همین نشر بیدگل منتشر کرده که خواندن آنها را به علاقه‌مندان نمایش توصیه می‌کنم.سطرهایی از کتاب:تسیوس: بیا مرد بی نوا! به قدر کافی اشک ریخته‌ای!هراکلس: یارای آن ندارم! دست ها و پاهایم نمی‌جنبند. نمی‌توانم از اینجا بروم.تسیوس: آری، هراکلس. تیره‌بختی حتی بر نیرومندان هم چیره می‌شود.هراکلس: کاش هم‌اکنون همین جا بدل به صخره‌ای می‌شدم و تمامی مصائبم را از یاد می‌بردم.تسیوس: بیا، بس است! دستت را به دوستی که یاریگر است بده!هراکلس: اما مراقب باش! من نباید بگذارم این خون کشتار به جامه‌های تو برسد.تسیوس: بگذار برسد، هراکلس. پریشانی به خود راه مده، من نگران کتاب نما...ادامه مطلب

طلوع از مغربنویسنده: وحید عمرانیتهران - انتشارات امیرکبیر - چاپ ۱ - ۱۳۹۹تعداد صفحات: ۴۱۲این کتاب که توسط شورای ارزش‌گذاری جزو آثار ارزشمند ملی شناخته شده، شرح عرفانی هفتاد غزل از شمس مغربی؛ عارف و شاعر قرن‌های هشتم و نهم در تبریز است. اینک برای اولین بار در تاریخ ادبیات فارسی است که غزلیات این عارف کمتر شناخته شده اما برجسته و حائز اهمیت شرح و تفسیر می‌گردد؛ کاری که وحید عمرانی؛ کارشناس ارشد ادبیات فارسی و منتقد بین المللی تئاتر با دو سال مستمر تحقیق، پژوهش، تألیف، دریافت‌های شخصی و استفاده از صد و پنجاه کتاب و منبع معتبر معاصر و تاریخی آن را به انجام رسانده است. مقدمۀ این کتاب که تحقیقی مفصل دربارۀ شمس مغربی، احوال و آرا، اندیشه‌ها، سلسلۀ طریقتی و ماجراهای زندگی اوست توسط نویسنده در سال ۱۳۸۹ به اولین جشنوارۀ ملی جوان ایرانی ارائه شد و موفق گردید تا به عنوان پژوهش برتر، برگزیده شده و عنوان جوان اول پژوهش ادبیات کشور را در آن سال برای نویسنده به ارمغان آورد. قالب طرح و ساختار شرح و تفسیر این کتاب بر سیاق شرح مثنوی شریف نوشتۀ بدیع الزمان فروزانفر و حافظ نامه اثر بهاءالدین خرمشاهی است.سطرهایی از کتاب:در کتابی که پیش رو دارید سعی بر این شده است که با مراجعه به فرهنگها و امّهات کتب عرفانی و همین طور در برخی موارد استنباطات شخصی نویسنده، هفتاد غزل از ملا محمد شیرین معروف به شمس مغربی؛ عارف و شاعر قرن هشتم و نهم، شرح و تفسیر عرفانی گردد. مغربی یکی از عرفا و صوفیۀ با تمکین در تاریخ تصوف و عرفان و همچنین ادبیات ایران زمین به شمار می رود. فردی که هم در زمانۀ خود و هم در دوران بعد، در بین مردم و بزرگان از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و همواره به بزرگی از او یاد شده است، اما در دوران معا کتاب نما...ادامه مطلب

کلیدرنویسنده: محمود دولت آبادیتهران - نشر فرهنگ معاصر - چاپ ۲۱ - ۱۳۸۹تعداد صفحات: ۳۰۳۴رمان «کلیدر» دومین رمان جهان از لحاظ بلندی پس از «در جست و جوی زمان از دست رفته» نوشته مارسل پروست و بلندترین رمان ایرانی است که تا کنون در عرصۀ ادبیات داستانی نوشته شده است. محمود دولت آبادی به خاطر نوشتن این رمان نامزد جایزۀ نوبل شد و اگر پاره ای اقدامات توصیه شده از سوی آکادمی سوئد را می پذیرفت به احتمال بسیار زیاد برندۀ نوبل می شد که به دلیل مشغولیت به خلق رمان «روزگار سپری شدۀ مردم سالخورده» از آنجام آن اقدامات که حدود نه ماه به طول می انجامید عذر خواست. کلیدر، رمانی است اجتماعی که از بطن مردم منطقۀ خراسان متولد شده، جایی که دولت آبادی نیز متولد و بزرگ شدۀ همان جاست بنابراین بر تمامی جزئیات و خصوصیات آن اقلیم از قبیل زبان، فرهنگ، رسوم، مشاغل و تاریخ آن مسلط است و این چیرگی را در خلال این سه هزار صفحه به تمامی باز می نمایاند. دولت آبادی پانزده سال از عمر خود را صرف نوشتن این رمان کرده است. سالهایی بسیار سخت و طاقت فرسا از لحاظ اتفاقاتی که در زندگی خود نویسنده می افتد از جمله از دست دادن پدر و برادرش. کلیدر، نقد جامعۀ طبقاتی اسیر حکومتی خودکامه است که نویسنده بند بند آن را در زندگی واقعی خود نیز چشیده و درک کرده، چنانچه به خاطر آثارش در همان حکومت به زندانش می اندازند. این رمان شخصیت هایی بسیار پرداخته شده، باورپذیر و کاریزماتیک دارد به همراه داستانی جذاب و گیرا با موضوع مبارزه علیه ستم که ساحتی به وسعت تاریخ جهان دارد. نویسنده رمانش را بر اساس داستانی واقعی نگاشته که در همین خراسان اتفاق افتاده بوده است و قهرمان این داستان؛ گلمحمد کلمیشی به همراه عمو و برادرانش واقعاً در همان دهۀ بیست که کتاب نما...ادامه مطلب